-
1 зөһрә йолдызы
а) Вене́ра ( планета)б) разг.; поэт. у́тренняя звезда́зөһрә йолдыз калыкканда — когда́ восхо́дит Вене́ра, на рассве́те; ра́но у́тром
-
2 котып йолдызы
Поля́рная звезда́ -
3 таң йолдызы
у́тренняя звезда́ -
4 яз йолдызы
бот. хохла́тка -
5 Чулпан Йолдызы
Çobanyıldızı -
6 йолдыз
сущ.1) астр.; в разн. знач. звезда́ || звёздныйкүк йөзен йолдызлар каплаган — не́бо усе́яно звёздами
йолдызлар хәрәкәтен күзәтү — наблюда́ть за движе́нием звёзд
бишенче зурлыктагы йолдыз — звезда́ пя́той величины́
йолдызларга юл салу — прокла́дывать путь к звёздам (в ко́смос)
йолдыздай балкый — сия́ет, как звезда́
мәхәббәт йолдызы — звезда́ любви́
илһам йолдызы — звезда́ вдохнове́ния
атаклы сәхнә йолдызы — знамени́тая звезда́ сце́ны
йолдызлар тупланышы — звёздное скопле́ние
йолдызлар системасы — звёздная систе́ма
йолдыз туганнар — звёздные (косми́ческие) бра́тья
2) в притяж. ф. йолдызым - форма ласкового обращения звёздочка моя́йом-йом күзең, йокла инде, йолдызым — закро́й-ка гла́зки, спи моя́ звёздочка
3) звезда́ ( предмет в форме звезды)биш почмаклы йолдыз — пятиконе́чная звезда́
Кызыл Йолдыз ордены — о́рден Кра́сной Звезды́
Алтын Йолдыз медале — меда́ль "Золота́я Звезда́"
•- йолдыз кашка
- йолдыз тәгәрмәч
- йолдыз яңгыры
- йолдызлар дөньясы
- йолдыз күрсәтү
- йолдыз санау
- йолдызлары туры килү -
7 бәхет
сущ.1) сча́стьебәхет - көрәш ул — сча́стье - э́то борьба́
һәркемнең үз бәхете — у ка́ждого своё сча́стье
••бәхетне сатып алып булмый — погов. сча́стье на (за) де́ньги не ку́пишь
2) успе́х, везе́ние, уда́ча, бла́го (на работе, в жизни, в учёбе и т. п.)аның тормышында бәхет һәрвакыт юлдаш булды — в жи́зни ему́ всегда́ сопу́тствовала уда́ча
3)а) в знач. вводн. сл. бәхетең твоё сча́стьебәхетең, үзең бирдең, югыйсә... — твоё сча́стье, сам отда́л, а то бы...
бәхетең, әтиеңә әйтмәдем әле, югыйсә... — твоё сча́стье, отцу́ ещё не сказа́ла, а то бы...
б) бәхеткә, бәхеттән к сча́стью, на сча́стьеминем бәхеткә (бәхеттән), машина килеп чыкты — на моё сча́стье, появи́лась маши́на
••бәхет алга (бәхет бару) — име́ть уда́чу за уда́чей
бәхет басу (бәхет җиңү) — повезти́ безл.
бәхет капкасы ачылды (бәхет ишеге ачылды) — уда́ча улыбну́лась
бәхет йолдызы (бәхет кояшы) — поэт. исто́чник сча́стья, звезда́ сча́стья
бәхет кошы — миф. пти́ца сча́стья, жар-пти́ца
бәхет кирегә китү — потерпе́ть неуда́чу; не повезти́
бәхет сынау — испыта́ть сча́стье, рискну́ть на сча́стье
бәхет эше — де́ло слу́чая
бәхете җиңү — посчастли́виться, повезти́ безл.
бәхетең бар икән — везёт же тебе́
бәхеткә каршы — к сча́стью
бәхеткә туры килү — посчастли́виться
-
8 зөһрә
-
9 котып
сущ.1) геогр. по́люс || поля́рный, се́верныйКөньяк котып — Южный по́люс
Төньяк котыпны тикшерүче — иссле́дователь Се́верного по́люса
котып бозлары — поля́рные льды
котып экспедициясе — поля́рная экспеди́ция
котып аюлары — поля́рные медве́ди
котып төннәре — поля́рные но́чи
2) перен. по́люс; противополо́жностьәйтерсең, кешенең тормышы уңыш һәм уңышсызлыктан гына тора, шушы ике котып арасында башка берни дә юк — как бу́дто жизнь челове́ка состои́т то́лько из побе́д и пораже́ний и ме́жду э́тими полюса́ми бо́льше ничего́ нет
•- котып йолдызы -
10 маршал
сущ.; воен.ма́ршал (артиллерии, авиации) || ма́ршальскийСоветлар Союзы ма́ршалы — ма́ршал Сове́тского Сою́за
ма́ршал йолдызы — ма́ршальская звезда́
-
11 өмет
сущ.наде́жда, ча́яние, упова́ние, ожида́ние, шанс, ша́нсы, расчётсм. тж. ышанычякты өметләр белән яшәү — жить со све́тлыми наде́ждами
буш өмет — пуста́я наде́жда
- өмет итүөмет йолдызы — поэт. звезда́ наде́жды
- өмет ителә торган
- өмет итмәгәндә
- өмет киселү
- өмет өзелү
- өмет тоту
- өмет тудыру
- өмет өзү
- өметләр җилгә очу -
12 таң
I сущ.1) рассве́т, у́тренняя заря́ || зарево́йтаң нуры — сия́ние зари́
таң шәүләсе — о́тблеск зари́
таң белән тору — встава́ть с зарёю, встава́ть ра́но на заре́
2) перен. заря́, ра́нняя пора́ ( жизни)яшьлек таңында — на заре́ ю́ности
•- таң агы- таң аклыгы
- таң алды
- таң алды суы
- таң алдында
- таң алдыннан
- таң аттыру
- таң ату
- таң беленү
- таң иртә
- таң йокысы
- таң йолдызы
- таң ката
- таң сузылу
- таң туу
- таң суы
- таң әтәчләре
- таң әчесе белән
- әче таң белән
- таң тишегеннән
- таң яру
- таң ярылу II прил.1) чуде́сный, восхити́тельныйтаң таң ата, Чулпан калка — ( песня) занима́ется заря́ чу́дная; поднима́ется звезда́ Чулпа́н ( планета Венера)
2) предик. влюблён, восхищёнбай хатынына ялчы таң — (посл.) в ба́рыню влюблён рабо́тник
•- таң итү- таң калу
- таң булу
- таңга калу
- таң калдыру
- таңга калдыру
- таң калырлык
- таң кату -
13 экран
сущ.1) тех. экра́н ( щит)пар казаны экраны — экра́н парово́го котла́
саклагыч экран — защи́тный экра́н
2) спец. экра́н ( телевизионный)оптик экран — опти́ческий экра́н
3) экра́н ( о киноискусстве) || экра́нный ( герой)экран яңалыклары — но́вости экра́на
экран йолдызы — звезда́ экра́на
• -
14 яз
сущ.весна́ || весе́ннийбер карлыгач яз китерми — посл. одна́ ла́сточка весны́ не де́лает
яз исе — весе́нний за́пах
- яз гөле- яз йолдызы
- яз көне
- яз нуры
- яз чәчкәсе -
15 тимер
Eisen n.тимер казык йолдызы Polarstern m.
См. также в других словарях:
История татарской периодической печати — Для улучшения этой статьи желательно?: Найти и оформить в виде сносок ссылки на авторитетные источники, подтверждающие написанное. Переработать оформление в соответствии с правилами написания статей … Википедия
Рамиев, Сагит Лутфуллович — Дата рождения: 12 февраля 1880(1880 02 12) Место рождения: деревня Акман, Оренбургская губерния, Российская империя Дата смерти: 16 марта 1926 … Википедия
алтын — 1. Сары төстәге затлы металл, химик элемент (Au, ат. мас. 197, 1064 гр. эри). с. Алтынга бәйләнешле. с. Алтын төсле, ачык сары 2. Шундый металлдан коелган әйберләр. Шундый металлдан коелган акча. Гомумән акча турында әйтелә. Гомумән байлык тур. 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
диңгез — 1. Океанның коры җир белән теге яки бу дәрәҗәдә чолгап алынган бер өлеше – тозлы төчкелтем сулы зур мәйдан. Зур ясалма сулык; зур су мәйданы 2. күч. Берәр нәрсәнең күп булуы, зур мәйдан алып торуы тур. чәчәк диңгезе. ДИҢГЕЗ АВЫРУЫ – Тирбәлү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йолдыз — 1. Табигате белән кояшка охшашлы, гади күзгә яктырткыч нокта рәв. генә күренә торган күк җисеме 2. күч. Нәрсәгә дә булса юнәлеш, көч, рух биреп торучы чыганак 3. күч. Язмыш, өлеш, бәхет 4. күч. Атаклы, күренекле, дан казанган кеше тур. шахмат… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
параллелизм — 1. Параллель булу күренеше 2. Тормыш яки табигать күренешләрендә, сәнгатьтә һәм әдәбияттә кулланылган детальләр параллель булып килү. Кабатлану, бер бер артлы килү яки бер үк вакытта янәшә яшәештә булу күренеше 2. әд. Тасвирлыкны яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таң — I. Кояш чыгар алдыннан көнчыгыштан көчәя барып сирпелгән яктылык. Кояш чыгар алдыннан яктыру вакыты. ТАҢ АТТЫРУ – Таң атканда уяу булу, таң атканны көтеп яки күзәтеп тору. ТАҢ АТУ – 1. ТАҢ СЫЗЫЛУ – Офык читендә сызылган шикелле яктылык сизелә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яз — Елның кыш белән җәй башына кадәр була торган вакыты, кыш белән җәй арасындагы ел фасылы. күч. Яшьлек, шат тормыш тур.. ЯЗ ГӨЛЕ – Нәүрүз гөле. ЯЗ ЙОЛДЫЗЫ – Яфраклары тармакланып торган, шәмәхә, ак яки сары чәчәкле үлән; рус. Хохлатка. ЯЗ ЧӘЧКӘСЕ – … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
